Metaverse’ün şimdiki durumu ve metaverse geleceği belki de son yüzyılın en heyecan verici gelişmelerinden birisi oluşturuyor. Sözlük anlamı olarak “evren ötesi” anlamı taşıyan bu kavram, basit şekliyle sanal dünyada kimlik edinmeyi sağlıyor. Halihazırda web siteleri ve uygulamaları üzerinden isteyen herkes sanal dünyada yer alabiliyor. Ancak Metaverse için fark yaratan durum kimliğin ve temsiliyetin tamamen sanal dünyaya taşınması. Bu ise ileride çok önemli gelişmeleri beraberinde getirebilir.
Metaverse Nedir?
Metaverse nedir sorusu son yıllarda en çok sorulan sorulardan birisi haline gelmiş durumda. Çünkü yapısı itibariyle Metaverse alışılmış dijital deneyimi çok farklı boyutlara taşımayı hedefliyor. Gerçekliğin sanal hali, online rol yapma ve web’in karışımı olarak düşünülebilecek bu kavram gerçek yaşamın çok daha kolay halini sanal ortamda sunmayı hedefliyor.
Metaverse Neyi Amaçlıyor?
Metaverse’ün amacı sanal bir gerçeklik dünyasının kurulmasını sağlamaktır. Son dönemlerde adını geniş kesimlere duyurması ise Facebook CEO’su olan Mark Zuckerberg’in bu alanda attığı adımlar sayesinde gerçekleşti. 2021 Ekim ayında Facebook şirket olarak ismini Metaverse’e ithaf olacak şekilde Meta olarak değiştirdi. Bu ise Metaverse evreninin gelişimini çok daha hızlı hale getirdi. Pek çok bilim ve teknoloji uzmanı gelecekte sanal gerçekliğin günlük yaşamda önemli bir role geleceğine inanıyor. Öyle ki insanlar zamanlarının çoğunu “gerçek gibi algıladıkları” sanal evrende geçirebilecekler. Bu evrenin adı ise örneğin “dünya” gibi “Metaverse” olarak adlandırılıyor.
Bu sanal evrenin temel mantığı ise iki boyutlu internette yer alan ve halihazırda kullanılan (ya da ileride kullanılabilecek) her şeyi üç boyutlu hale getirerek dijital evrene çevirmek. Özellikle bu evrene önemli yatırımlar yapan Zuckerberg, şirket adının Meta olarak değişmesinde konuyla ilgili detaylı bilgiler vermiştir. Örneğin bir Youtube videosunu izlemek için Youtube üzerinden veya bağlantısından seyretmeniz gerekir. Ancak Metaverse evreninde bu video sanal gerçeklik gözlükleri ile içerik üreticisi tarafından bizzat yanındaymışsınız gibi izlenebilir. Ayrıca içerik üreticisiyle etkileşime de geçerek video hakkında sorular sorma veya sohbet etme olanağı da bulunabilir.
- Advertisement -
Buradaki örnekten anlaşıldığı gibi halihazırdaki Metaverse mantığı gerçek dünyanın sanal dünyaya taşınmasını içeriyor. Ancak birebir aynısı da olmak zorunda değil. Hayal veya sanatsal tasarımlardan da oluşabilir. Her kişi kendisine uygun bir görünüm içeren “avatar” seçerek gerçekte olduğundan bambaşka şekilde kendisini Metaverse evreninde temsil edebiliyor. İnternetin iki boyutlu olmaktan çıkarak üç boyutlu dijital evrene gelmesini hedefleyen bu proje şimdilik bu evreni içeren farklı platformlar üzerinden çalışıyor. Halihazırda da Metaverse evrenine girmek isteyenler bu evrenlere giriş yaparak yerlerini alabiliyor.
Metaverse Gelecekte Nasıl Olacak?
Metaverse geleceği açısından çeşitli uzmanlara göre son derece önemli bir konumda olacak. Bunun ise hem sosyokültürel hem de teknolojik sebepleri bulunuyor. Örneğin günümüzde okullara gidip sınıf ortamında eğitim almak esasında pek çok yükü barındırıyor. Hem devletler hem de öğrenciler için sorun yaratan bu durum Metaverse evreni ile çözülebilir. Öğrencilerin sanal evrende kurulmuş olan okullarına giderek derslere katılmaları sağlanabilir. Bunun halihazırdaki Meet ya da Zoom gibi uygulamalardan ders işlemekten ise farkı bulunuyor. Metaverse sanal gerçeklik yarattığı için o an o kişi sınıfta temsil edilecektir. Dolayısıyla gerçek halinin sadece sanal yansıması oluşacak, diğer her şey aynı olacaktır.
Sadece eğitim anlamında değil, yukarıdaki örnekten hareketle bu durumun iş yaşamı için de ne kadar etkileyici olacağını düşünmek gerekiyor. Toplantılar veya görüşmeler için bu evrenin kullanılması işlerin çok daha kolay ve verimli şekilde yürütülmesini sağlayacaktır. Aynı zamanda şirketler bir tür home Office şeklinde görünecek ama esasında sanal gerçeklik gözlükleri ile o anda sanal dünyada kiralanmış veya satın alınmış arsa üzerinde faaliyet gösteren işyerinde çalışmayı sağlayabilir. Böylece firmalar maliyetlerini önemli ölçüde azaltırken çalışanlar da esasında evde ama aynı anda da işte olmanın kolaylığını yakalayabilirler.
İş ve eğitim dünyasına sunacağı avantajların yanında eğlence ve sosyalleşme açısından da Metaverse evreni gelecekte önemli avantajlar sağlayabilir. Bu evren içinde örneğin kurulan bir eğlence yerine gidildiğinde o an orada dünyanın farklı yerlerinden katılım sağlamış başka kişiler ile tanışmak mümkün olacaktır. Bu sayede hem yeni insanları tanımak hem de çok kolay şekilde eğlenme araçları için yine Metaverse önemli bir fırsat vaat ediyor.
Metaverse gelecekteki durumu için özellikle kripto para sistemleri için de önemli bir avantaj sunabilir. Son dönemde kullanım sıklığı önemli ölçüde artan kripto paralar günümüzde gerçek ödemelerde yaygın şekilde kullanılamıyor. Özellikle devletlerin para takibini yapabilmesi için sıcak bakmadıkları kripto paralar ise tamamen sanal oldukları için Metaverse evreninde ödemeleri yapmanın iyi bir aracı olabilir. Çünkü Metaverse evreni gerçeği sanala taşıma amacında olduğu için ticaret açısından da verimli bir yer olarak görülüyor. Alışılmış e-ticaretin çok daha kapsamlı ve alıcıların da ürünlerin sanal gerçeklik hallerini görerek tercih edecekleri bu yöntem de geliştiriliyor.
Böylece alıcılar alışveriş yaparken ödemelerini rahat şekilde kripto paralar ile ödeyebilir. Ayrıca sanal dünyada var olacak kimlikler estetik amaçları da yansıtmak isteyecekleri için NFT’ler için de Metaverse çok verimli bir alan sunabilir. Burada sanal galerilerden açık arttırmalara eserleri kullanmaktan satış yapmaya kadar pek çok fırsat yaratılabilir. NFT’ler zaten ileride Metaverse çok daha kolay erişilebilir ve geniş kesimler tarafından kullanılabilir hale geldiğinde çok daha anlamlı dijital koleksiyonlara dönüşecek.
Metaverse Kabus mu Rüya mı?
Metaverse geleceği elbette tamamen toz pembe durumlar içermeyecektir. Özellikle kişilerde psikolojik açıdan (gerçeklikten kopma gibi) çeşitli sorunlar yaratabilir. Ayrıca insan ilişkilerinin de mekanikleşmesi ve temel bağlamından koparılmasına da sebep olabilir. Fakat bu Metaverse’ün kabus olduğu anlamına gelmez. Metaverse sanal ortamın daha gerçekçi ve işlevsel hale getirilmesi için çok önemli görevler üstelenecektir.